100 jaar Joseph Beuys:
De kunstenaar en de documenta stad

Hij zag 100 jaar geleden het levenslicht in Niederrhein, en woonde en doceerde in Düsseldorf. Maar het was in Kassel dat de wereldberoemde kunstenaar Joseph Beuys een heel speciaal artistiek thuisland vond: Tussen 1964 en 1982 was hij vijfmaal achtereen op de documenta vertegenwoordigd en trok hier steeds weer de aandacht met ongewone kunstacties. Ook vandaag nog kunt u zijn sporen op vele plaatsen in de documenta stad aantreffen! Kassel viert de 100e geboortedag van Jozef Beuys met een gevarieerd programma.

Kunstenaar met hoed. Kunst met durf.
Joseph Beuys op de documenta

Joseph Beuys behoorde niet tot de kunstenaars die uitsluitend hun werken voor zich laten spreken. Integendeel: Beuys wás er! Hij wilde zelf met de mensen praten, hun zijn opvatting van kunst uitleggen, met hen discussiëren en impulsen geven voor maatschappelijke verandering.

Bij ons in Kassel hebben de documenta bezoekers zich meermaals daarvan kunnen overtuigen: 100 dagen lang was de kunstenaar met de karakteristieke hoed te vinden op documenta 5 (1972) in zijn "Office Büro für direkte Demokratie durch Volksabstimmung". Hier raakte hij in gesprek met mensen uit Kassel en de hele wereld. Humoristisch hoogtepunt was een "bokswedstrijd voor directe democratie", waarvoor Beuys de ring betrad met een kunststudent.

Vijf jaar later zette hij in het Fridericianum een discussieforum op van de door hem opgerichte "Free International University". Ook hier was Beuys dag na dag te vinden. Met zijn "Honingpomp op de werkplek" presenteerde hij tegelijkertijd een installatie die verse honing door verschillende zalen van het museum liet stromen - een symbool voor collectieve scheppingskracht, dat ook een belangrijke rol speelt in het concept van documenta fifteen.

Al deze acties, zoals ook veel van zijn verdere werken, waren voor Beuys de uitdrukking van een verruimde opvatting van kunst, waarvan zijn idee van "sociale sculptuur" het middelpunt vormde: Beuys was ervan overtuigd dat ieder mens een kunstenaar is en door zijn creatieve handelingen de maatschappij verandert. Door wilde zijn eigen artistieke werk wilde hij dit proces aansporen en helpen vormgeven. Het meest spectaculaire voorbeeld van een sociale sculptuur is waarschijnlijk Beuys' "7000 eiken", die ook vandaag de dag nog het stadsbeeld van Kassel kenmerken.


Hier befindet sich ein YouTube Video.
Möchten Sie YouTube Cookies aktivieren, um dieses Video ansehen zu können?

beuys_2083495.jpg

"7000 eiken": Levendig groen en een uniek kunstwerk

"Stadtverwaldung statt Stadtverwaltung" (meer groen in plaats van meer bestuur): Onder dit motto creëerde Joseph Beuys in 1982 ter gelegenheid van documenta 7 een wereldwijd uniek kunstwerk, dat u op veel plaatsen in Kassel kunt tegenkomen. De eerste zaailing van zijn "7000 eiken" plantte hij zelf voor het Fridericianum. Vele andere zijn gevolgd en zijn inmiddels uitgegroeid tot statige bomen. U kunt ze herkennen aan een zwarte basaltzuil naast elke boom: Als kristallen vorm staat hij voor structuur en stabiliteit, terwijl de eik, als levend organisme, symbool staat voor voortdurende verandering en ontwikkeling. Overigens vind je soortgelijke paren van tegenstellingen in veel werken van de kunstenaar. Dat de "7000 eiken" nou net in het begin tot veel discussies in Kassel leidden, hoorde voor Beuys onlosmakelijk tot het karakter van het kunstwerk. Want pas daardoor werd het volgens zijn idee een door en door sociale sculptuur, dat tot op de dag van vandaag doorwerkt. In 1987 werden de "7000 eiken" door schenking eigendom van de stad Kassel.

"Beuys to go": Treed in de sporen van de Beuys-eiken

Precies op de 100ste geboortedag van Joseph Beuys heeft de in Kassel gevestigde cdw-stichting een nieuwe wandelgids uitgegeven onder de titel "Beuys to go", waarmee u boeiende ontdekkingstochten kunt maken langs de "7000 eiken". Dat kan ook met de gratis audiogidsen van de stichting, die te downloaden zijn en ook te vinden zijn in de apps izi-Travel, komoot of outdooractive. Op in totaal zeven verschillende routes ervaart u de vele facetten van het groene kunstwerk en leert u tegelijkertijd de documenta-stad kennen.

Sledes, tekeningen en meer: 
Beuys in de Neue Galerie

Als u naast de "7000 eiken" nog andere werken van Joseph Beuys in Kassel wilt zien, moet u beslist een bezoek brengen aan de Neue Galerie: Hier heeft de kunstenaar in 1976 persoonlijk een ruimte op de begane grond ontworpen. Met "The Pack" (de roedel) wacht een van zijn belangrijkste installaties hier op u. Het bestaat uit een oude VW-bus en 24 sledes, uitgerust met onder andere vilten dekens en kleine porties vet - waarschijnlijk de bekendste materialen waarmee Beuys heeft gewerkt. Er zijn bovendien 29 tekeningen te zien uit zijn vroege werk, waarin veel van zijn latere ideeën zich al aftekenen. Tenslotte vindt u aan de tegenoverliggende muur vier vitrines met kleinere werken.

beuys_2059765.jpg

Joseph Beuys is overigens niet de enige beroemde kunstenaar wiens werk u in de Neue Galerie kunt bewonderen: Ook werken van Andy Warhol, Gerhard Richter en vele anderen worden in de collectie moderne kunst van Kassel tentoongesteld. Op de bovenverdieping nodigt de presentatie »about: documenta« de bezoekers uit voor een spannende reis door de geschiedenis van de gerenommeerde tentoonstellingsreeks.

Toestemming tot gebruik.Deze website maakt gebruik van Google Analytics, Google Ads Tag, Facebook Pixel en video‘s van YouTube.
Uw toestemming voor het gebruik ervan is vrijwillig en kan op elk moment worden herroepen.
In onze Privacyverklaring vindt u een eenvoudige mogelijkheid tot herroeping alsook meer informatie.